ĐỀ CƯƠNG TUYÊN TRUYỀN

Kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

(26/3/1931 - 26/3/2011)

___

Năm 2011 đánh dấu chặng đường 80 năm lịch sử vẻ vang của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và tuổi trẻ Việt Nam, là năm được Đảng và Nhà nước chọn làm Năm Thanh niên. Đây là dịp quan trọng để mỗi đoàn viên, thanh niên ôn lại lịch sử, truyền thống hào hùng của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, đồng thời là cơ hội để chúng ta thể hiện trách nhiệm và vai trò của tuổi trẻ trong việc kế thừa và phát huy truyền thống, xung kích trong sự nghiệp xây dựng và phát triển thành phố và đất nước.

I- SỰ RA ĐỜI CỦA ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH

Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập ngày 3/2/1930, và chỉ một năm sau ngày thành lập, Đảng đã thấy rõ tầm quan trọng của việc xây dựng tổ chức Đoàn. Tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ hai, họp từ ngày 20 đến ngày 26/3/1931 tại nhà số 236, đường Richaud (nay là đường Nguyễn Đình Chiểu, Quận 3, thành phố Hồ Chí Minh) do đồng chí Tổng bí thứ Trần Phú chủ trì đã giành một phần quan trọng trong chương trình làm việc để bàn về công tác thanh niên, ra quyết định “cần kịp tổ chức ra Cộng sản thanh niên Đoàn” và chỉ thị cho tổ chức Đảng ở các địa phương phải quan tâm đến việc xây dựng  Đoàn thanh niên. Tại hội nghị này, Đoàn thanh niên Công sản Đông Dương đã được thành lập và từ đó trải qua các giai đoạn với các tên gọi khác nhau: Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương, Đoàn Thanh niên Phản đế Đông Dương, Đoàn Thanh niên cứu quốc Việt Nam, Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam, Đoàn Thanh niên Lao động Hồ Chí Minh, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Xuất phát từ sự kiện đặc biệt đó, được sự đồng ý của Bộ Chính trị và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ III, họp từ ngày 22 - 25/3/1961 tại Hà Nội, đã quyết định lấy ngày 26/3/1931 là Ngày thành lập Đoàn.

Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Được xây dựng, rèn luyện và trưởng thành qua các thời kỳ đấu tranh cách mạng, Đoàn đã tập hợp đông đảo thanh niên phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, cống hiến xuất sắc cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bước vào thời kỳ mới, Đoàn tiếp tục phát huy những truyền thống quý báu của dân tộc và bản chất tốt đẹp của mình, kế tục trung thành, xuất sắc sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh; thường xuyên bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng; tổ chức động viên đoàn viên, thanh niên cả nước đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

II- ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH - 80 NĂM XÂY DỰNG VÀ TRƯỞNG THÀNH

Ngay sau khi thành lập, Đoàn Thanh niên cộng sản Đông dương đã phát triển được nhiều đoàn viên trong cao trào cách mạng 1930 - 1931 mà đỉnh cao là Xô - viết Nghệ Tĩnh. Từ phong trào cách mạng giai đoạn này đã xuất hiện nhiều gương thanh niên đấu tranh oanh liệt, tiêu biểu là người đoàn viên thanh niên cộng sản Lý Tự Trọng với câu nói nổi tiếng trước tòa án kẻ thù: “Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng, không thể có con đường nào khác”.

Tháng 7/1936, Hội nghị Trung ương Đảng đã định ra đường lối chuyển hướng nhiệm vụ từ đấu tranh bí mật, bất hợp pháp sang đấu tranh công khai hợp pháp và nửa hợp pháp. Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông dương tiếp nối truyền thống của Đoàn TNCS Đông Dương, tích cực vận động thanh niên đấu tranh chống thực dân, đế quốc, phản động tay sai, đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hòa bình. Tháng 9/1939, chiến tranh thế giới lần thứ II bùng nổ, trong tình hình mới, tổ chức Đoàn phải chuyển vào hoạt động bí mật và xây dựng tổ chức chặt chẽ với tên mới là Đoàn thanh niên phản đế Đông dương.

Mùa xuân năm 1941, đồng chí Nguyễn Ái Quốc trở về nước cùng Trung ương Đảng trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Tháng 5 năm 1941, Người đã chủ trì Hội nghị Trung ương VIII tại Pắc Bó (Cao Bằng). Dưới ánh sáng Nghị quyết Hội nghị Trung ương VIII, Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam ra đời tiếp nối sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc của các tổ chức thanh niên trước đó do Đảng, Bác Hồ tổ chức, giáo dục và rèn luyện. Dưới ngọn cờ của Đảng và Bác Hồ vĩ đại, Đoàn thanh niên Cứu quốc và tuổi trẻ cả nước đã xung kích cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta vùng lên tiến hành thành công Cách mạng tháng Tám năm 1945, mở ra kỷ nguyên độc lập tự do cho dân tộc, thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam châu Á.

Thực hiện lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ cách mạng, đoàn viên, thanh niên là lực lượng hăng hái đi đầu trong phong trào chống “giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm”. Thời gian độc lập không được bao lâu, thực dân Pháp trở lại xâm lược nước ta một lần nữa, cả dân tộc lại bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ đầy gian khổ, hy sinh. Tiêu biểu cho những ngày đầu kháng chiến là tuổi trẻ Sài Gòn - Chợ Lớn đã thành lập các đội Thanh niên xung phong cảm tử, thanh niên tự vệ kiên quyết đánh trả kẻ thù. Tại Thủ đô Hà Nội suốt 60 ngày đêm, nhiều chiến sĩ với tuổi đời còn rất trẻ đã ôm bom ba càng chặn xe tăng giặc ngay trên đường phố...

Sau gần 20 năm hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ I được tổ chức tại Đại Từ - Thái Nguyên từ ngày 7 đến ngày 14/2/1950 với chủ đề “Chiến đấu và xây dựng tương lai”. Phát huy thành công của Đại hội, hàng vạn nam nữ thanh niên hăng hái xung phong tham gia phục vụ các chiến dịch, phong trào “Tòng quân giết giặc lập công” phát triển khắp mọi nơi. Sau chín năm trường kỳ kháng chiến, tháng 5/1954, quân và dân ta đã làm nên một Điện Biên Phủ chấn động địa cầu. Trong cuộc trường kỳ kháng chiến ấy đã xuất hiện nhiều tấm gương tuổi trẻ kiên cường, dũng cảm như: Trần Văn Ơn, Võ Thị Sáu, La Văn Cầu, Cù Chính Lan, Nguyễn Thị Chiên, Bế Văn Đàn, Phan Đình Giót, Tô Vĩnh Diện... Họ thật xứng đáng đại diện cho một lớp trẻ “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.

Ngày 19/10/1955, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ra Nghị quyết đổi tên Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam thành Đoàn thanh niên Lao động Việt Nam. Tại Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ II, từ ngày 25/10 đến ngày 4/11/1956, Bác Hồ đã ân cần căn dặn: “Đảng và Chính phủ ta có thể tự hào đã tạo nên một thế hệ thanh niên dũng cảm như các cháu, và mong các cháu tiếp tục phấn đấu hăng hái cho công cuộc bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nước nhà”. Từ sau Đại hội, tuổi trẻ miền Bắc đã dấy lên phong trào thi đua lao động sản xuất để khôi phục kinh tế, cải tạo và xây dựng xã hội mới. Hàng vạn thanh niên tham gia xây dựng các công trình thủy lợi, khai hoang phục hóa đất đai; hàng triệu thanh niên hăng hái theo học các lớp bổ túc văn hóa... Ở miền Nam, phong trào đấu tranh chính trị của thanh niên, học sinh, sinh viên tuy bị đế quốc Mỹ và tay sai đàn áp dã man song không hề nao núng. Trong những ngày đồng khởi, các đội “Trung kiên”, “Xung phong” do thanh niên đảm nhận đã được thành lập ở khắp mọi nơi, tiến hành vây đồn, lấy bốt, trừ gian, phá ấp chiến lược... Tiêu biểu cho tinh thần ấy là chị Trần Thị Lý, người con gái anh hùng đất Quảng nhiều lần bị địch bắt, mang trong mình nhiều vết thương, nhưng người con gái ấy không hề nhụt chí trước quân thù.

Từ ngày 23 đến ngày 25/3/1961, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ III được triệu tập tại Hà Nội, Đại hội đã phát động phong trào “Xung phong tình nguyện vượt mức kế hoạch 5 năm lần thứ nhất”. Tháng 8/1964, đế quốc Mỹ leo thang gây chiến tranh phá hoại bằng không quân đối với miền Bắc, tuổi trẻ Thủ đô đã phát động phong trào “Ba sẵn sàng”. Được sự chỉ đạo kịp thời của Trung ương Đoàn, phong trào đã phát triển sâu rộng trong cả nước. Ở miền Bắc, hàng triệu đoàn viên, thanh niên đăng ký tham gia phong trào “Ba sẵn sàng” nêu cao quyết tâm chi viện cho chiến trường miền Nam với tinh thần “Chưa thắng giặc Mỹ, chưa về quê hương”.

Tháng 2/1965, Đại hội Đoàn thanh niên toàn miền Nam đã phát động phong trào “Năm xung phong”, sau một thời gian ngắn, có hàng vạn đoàn viên, thanh niên tham gia phong trào này. Từ phong trào “Ba sẵn sàng” và “Năm xung phong” đã xuất hiện nhiều tập thể và cá nhân với những chiến công xuất sắc như: Bảy dũng sỹ Điện Ngọc (Quảng Nam) anh dũng đánh trả một tiểu đoàn địch; Tạ Thị Kiều tay không đoạt bốt giặc; Lê Thị Hồng Gấm chiến đấu đến hơi thở cuối cùng không chịu đầu hàng giặc; Dũng sỹ diệt Mỹ - Anh hùng Lê Mã Lương với lẽ sống “Cuộc đời đẹp nhất là ở trên trận tuyến chống quân thù”; câu nói bất hủ của người thợ điện trẻ tuổi Nguyễn Văn Trỗi “Còn giặc Mỹ thì không có hạnh phúc” đã gây xúc động cho tuổi trẻ và nhân dân tiến bộ khắp 5 châu; lời hô của Anh hùng liệt sỹ Nguyễn Viết Xuân “Nhằm thẳng quân thù mà bắn!” đã trở thành hiệu lệnh thúc giục quân và dân ta xông lên tiêu diệt quân thù.

Nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Đảng, thể theo nguyện vọng của cán bộ, đoàn viên, thanh niên cả nước, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ra quyết định: Đoàn thanh niên Lao động Việt Nam được  mang tên Đoàn thanh niên Lao động Hồ Chí Minh. Thắng lợi của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã làm nên một đại thắng mùa xuân năm 1975, cả nước thống nhất và đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội. Trong chiến thắng vĩ đại ấy, có sự đóng góp to lớn của đoàn viên, thanh niên trên khắp các mặt trận. Đảng ta, nhân dân ta, Đoàn ta đã giáo dục, rèn luyện một thế hệ thanh niên Việt Nam vô cùng dũng cảm, thông minh, không sợ gian khổ, hy sinh, quyết chiến, quyết thắng. Sau ngày thống nhất nước nhà, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV (1976) đã ra quyết định Đoàn Thanh niên Lao động Hồ Chí Minh mang tên Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh.

Từ ngày 20 đến ngày 22/11/1980, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IV đã được tiến hành tại Thủ đô Hà Nội, Đại hội đã quyết định đẩy mạnh hơn nữa phong trào “Ba xung kích” thành cao trào thi đua hành động cách mạng của tuổi trẻ thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Vào thời điểm này, hàng triệu lượt đoàn viên, thanh niên tham gia phong trào “Ba xung kích làm chủ tập thể”; gần 9 triệu đoàn viên, thanh niên tham gia phong trào “Thanh niên xung kích xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”; hàng chục vạn thanh niên gia nhập lực lượng vũ trang, góp phần tích cực bảo vệ vững chắc biên cương Tổ quốc và làm tròn nghĩa vụ quốc tế. Tiếp đó là các phong trào “Hành quân theo bước chân những người anh hùng” đã thu hút gần 6 triệu đoàn viên, thanh thiếu nhi tham gia và “Hành quân theo chân Bác” đã có 10 triệu thiếu niên nhi đồng tham gia.

Từ ngày 27 đến ngày 30/11/1987, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ V đã phát động phong trào “Tuổi trẻ xung kích, sáng tạo xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VI diễn ra từ ngày 15 đến 18/10/1992; Hội nghị lần thứ 2, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn khóa VI (tháng 2 năm 1993) đã quyết định triển khai 2 phong trào lớn là: “Thanh niên lập nghiệp” và “Tuổi trẻ giữ nước”. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VII từ ngày 26 đến ngày 29/11/1997 đã quyết định tiếp tục phát triển và nâng hai phong trào trên lên một tầm cao mới. Từ thời điểm này phong trào “Thanh niên tình nguyện” có bước phát triển mới, đi vào thực tiễn, được đông đảo các cấp bộ Đoàn và đoàn viên, thanh niên tham gia, tạo nên ấn tượng tốt đẹp về lớp thanh niên Việt Nam của thời kỳ mới. Tổ chức Đoàn các cấp đã chủ động đề xuất và đảm nhận hàng ngàn chương trình, dự án kinh tế - xã hội quan trọng, tiêu biểu như Dự án xóa cầu khỉ, xây cầu mới vùng đồng bằng Nam bộ; xây dựng Đảo thanh niên; làm đường Hồ Chí Minh; xây dựng Làng Thanh niên lập nghiệp... Phong trào thi đua học tập, lao động sáng tạo để chiếm lĩnh đỉnh cao tri thức, khoa học công nghệ mới; sinh hoạt chính trị “Tuổi trẻ Việt Nam tiến bước dưới cờ Đảng”, “Tuổi trẻ với tư tưởng Hồ Chí Minh”... đã thu hút hàng triệu thanh thiếu niên tham gia. Từ trong phong trào của tuổi trẻ đã xuất hiện nhiều tập thể và cá nhân tiêu biểu trên các lĩnh vực công tác.

Với tinh thần “Đoàn kết, sáng tạo, xung kích, tình nguyện”, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VIII từ ngày 8 đến ngày 11/12/2002 đã mở ra một trang mới trong lịch sử phát triển của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Đại hội đã phát động phong trào lớn “Thi đua, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” và kêu gọi tuổi trẻ Việt Nam cùng xiết chặt tay dưới lá cờ vinh quang của Đoàn, nguyện đi theo con đường cách mạng của Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn, nắm chắc thời cơ, vượt qua thách thức, góp phần to lớn vào sự nghiệp đổi mới đất nước. Phong trào mới với sức sống mới, hàng triệu thanh niên thi đua học tập, tiến quân vào khoa học - công nghệ; thi đua lao động sáng tạo để lập thân lập nghiệp; xung phong tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng; góp phần giữ vững an ninh chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội. Các cuộc vận động, phong trào mới được triển khai như: “Sáng tạo trẻ”, “Bốn mới” (kỹ thuật mới, ngành nghề mới, thị trường mới, mô hình mới), “Cán bộ công chức trẻ với cải cách hành chính”, “Học tập tốt, rèn luyện tốt”, “Trí thức trẻ tình nguyện”... đã góp phần khơi sức thanh niên trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, tạo ra nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo từ thực tiễn.

Đặc biệt sinh hoạt chính trị “Tuổi trẻ với tư tưởng Hồ Chí Minh”, “Tiếp lửa truyền thống - Mãi mãi tuổi hai mươi”, diễn đàn “Tuổi trẻ sống đẹp, sống có ích”, cuộc vận động “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác”  đã được các cấp bộ Đoàn, đoàn viên, thanh niên triển khai thực hiện nghiêm túc, có sức lôi cuốn và lan toả mạnh mẽ, tạo hiệu ứng xã hội sâu rộng góp phần quan trọng nâng cao nhận thức, bồi đắp lý tưởng cách mạng và niềm tin cho thế hệ trẻ. Năm 2007, hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” do Đảng ta phát động, Đoàn thanh niên các cấp chủ động, sáng tạo triển khai thực cuộc vận động “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác”, tạo thành phong trào học tập và làm theo lời Bác rộng khắp trong đoàn viên, thanh niên.

Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX diễn ra tại Thủ đô Hà Nội từ ngày 17 đến 21/12/2007. Đại hội đã khẳng định: Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tiếp tục đổi mới toàn diện, phấn đấu thực sự trở thành người bạn thân thiết của thanh niên, định hướng cho thanh niên đến với lý tưởng cách mạng và những giá trị cao đẹp, đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp, xung kích trong phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Các phong trào, các cuộc vận động và các hoạt động của Đoàn đều phải hướng tới mục tiêu tập hợp, đoàn kết, giáo dục thanh niên, tạo môi trường lành mạnh, an toàn cho thanh niên rèn luyện và tự khẳng định, vì sự tiến bộ của thanh niên và sự phát triển của đất nước.

Mục tiêu chung của công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2007 - 2012 là: Tăng cường bồi dưỡng lòng yêu nước và ý thức công dân, lý tưởng và đạo đức cách mạng, bản lĩnh chính trị và văn hoá cho thanh thiếu nhi; xây dựng Đoàn vững mạnh; tích cực chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thanh thiếu nhi; phát huy tiềm năng to lớn của thế hệ trẻ Việt Nam xung kích “Sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển”, phấn đấu cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.

Trải qua 80 năm hình thành và phát triển, Đoàn đã xây dựng và hun đúc nên những truyền thống vẻ vang của tuổi trẻ Việt Nam:

- Truyền thống yêu nước nồng nàn, trung thành tuyệt đối với sự nghiệp lãnh đạo của Đảng, gắn bó sống còn với lợi ích của dân tộc, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa.

- Truyền thống xung kích cách mạng, xung phong tình nguyện, không ngại hy sinh gian khổ, sẵn sàng đảm nhận và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó.

- Truyền thống đoàn kết, tinh thần tương thân tương ái và nhân đạo cao cả.

- Truyền thống hiếu học, ham hiểu biết, có ý chí vượt khó, cần cù, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, có hoài bão lớn.

III- TRUYỀN THỐNG CỦA ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Trong những năm đầu sau ngày thành lập, Đoàn Thanh niên Cộng sản tại thành phố Sài Gòn - Gia Định được tổ chức và hoạt động theo tinh thần Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 2. Tuy nhiên, do điều kiện lịch sử, cho đến năm 1967, Khu Đoàn Sài Gòn - Gia Định mới được thành lập do Khu ủy Sài Gòn - Gia Định, sau này là Thành ủy Sài Gòn - Gia Định trực tiếp lãnh đạo. Tiền thân của Thành Đoàn là các lớp sinh viên học sinh hoạt động chống Mỹ và chế độ Ngụy quyền Sài Gòn dưới danh nghĩa công khai là Hội Liên hiệp Thanh niên - học sinh - sinh viên giải phóng khu Sài Gòn - Gia Định. Sau ngày 30/4/1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, Thành Đoàn tiếp tục hoạt động và tổ chức nhiều phong trào, vận động, tập hợp và tổ chức cho thanh thiếu nhi tham gia công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ cứu nước, Thành Đoàn Sài Gòn - Gia Định đã có những đóng góp quan trọng, được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân. Phát huy truyền thống anh hùng, hơn 35 năm qua, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố Hồ Chí Minh thể hiện vai trò xung kích, năng động, sáng tạo, tổ chức thành công các phong trào hành động cách mạng của thanh niên, đạt được những thành tích xuất sắc trong công tác thanh niên, góp phần đắc lực trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ, phát triển thành phố và đất nước.

Năm 1986, thực hiện chủ trương đổi mới theo tinh thần Nghị quyết Đại hội VI của Đảng, Đoàn TNCS thành phố đã triển khai thực hiện nhiều phong trào hành động cách mạng của thanh niên. Các phong trào nổi bật trong thời kỳ này là phong trào về nguồn với các hoạt động du khảo tìm về các căn cứ kháng chiến, phụng dưỡng bà mẹ Việt Nam anh hùng; phong trào “Mưu sinh lập nghiệp” với việc ra đời các loại quỹ giúp thanh niên làm kinh tế, quỹ khởi nghiệp, thành lập Trung tâm Thông tin Tư vấn Kinh tế Thanh niên, triển khai quỹ Quốc gia hỗ trợ việc làm và nhiều nguồn quỹ khác của địa phương giúp thanh niên làm kinh tế, Hội Doanh nghiệp trẻ được thành lập là những mô hình mang tính đột phá đầu tiên trong cả nước. Phong trào “Tuổi trẻ giữ nước” với các hoạt động giáo dục ý thức bảo vệ chủ quyền, biên giới, hải đảo, vận động thanh niên tham gia thực hiện nghĩa vụ quân sự gắn với công tác giới thiệu và giải quyết việc làm cho bộ độ xuất ngũ, đặc biệt là chương trình hành động “Vì Trường Sa thân yêu” do Đoàn TNCS thành phố phát động.

Trong hơn 20 năm qua, thành tựu nổi bật trong công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi thành phố là phong trào thanh niên tình nguyện được định hình và không ngừng phát triển. Khởi đầu là Chiến dịch Ánh sáng văn hóa hè năm 1994 với hoạt động xóa mù chữ cho thanh thiếu nhi vùng sâu vùng xa. Năm 1997, Chiến dịch Ánh sáng Văn hóa hè được đổi tên thành Chiến dịch Mùa hè xanh, phát triển với quy mô lớn. Từ năm 2000, Chiến dịch Mùa hè xanh được Trung ương Đoàn nhân rộng trên phạm vi cả nước, trở thành hoạt động tình nguyện hàng năm được tổ chức với quy mô lớn, mỗi năm huy động hàng trăm ngàn thanh niên tham gia, đóng góp hàng triệu ngày công, làm ra giá trị kinh tế - xã hội trên hàng chục tỷ đồng. Cùng với Chiến dịch Mùa hè xanh, các hoạt động tình nguyện như: Kỳ nghỉ hồng, chiến dịch trật tự an toàn giao thông, Ngày Chủ nhật xanh, Ngày thứ bảy tình nguyện, Xuân Tình nguyện… tạo môi trường giáo dục, rèn luyện và trưởng thành cho thanh niên, tạo hình ảnh đẹp của thanh niên trong trong xã hội và trong chính thanh niên. Từ thực tiễn hơn 20 năm qua, các hoạt động công tác xã hội, về nguồn, Chiến dịch Mùa hè xanh và phong trào tình nguyện đã được Trung ương Đoàn và các tỉnh, thành bạn nghiên cứu nhân rộng, tạo sức lan tỏa trên phạm vi cả nước. Ghi nhận và tuyên dương những thành tích của ca1nbo65, đoàn viên, thanh thiếu nhi thành phố, năm 2008, Đảng, Nhà nước đã phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động cho Đoàn TNCS Hồ Chí Minh TP. Hồ Chí Minh.

Phong trào học tập, nghiên cứu khoa học, làm chủ khoa học và công nghệ là một thế mạnh của Đoàn Thanh niên Cộng sản thành phố. Năm 1989, Trung tâm Phát triển Khoa học và Công nghệ trẻ là đơn vị trực thuộc Thành Đoàn ra đời, có chức năng tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học, sáng kiến cải tiến kỹ thuật, ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập, công tác, sản xuất kinh doanh, tạo môi trường nghiên cứu ứng dụng cho các nhà khoa học trẻ. Hiện trung tâm là Thường trực Quỹ Bảo trợ Tài năng trẻ của Thành Đoàn và Chương trình Euréka, từ năm 1999 nâng lên thành Giải thưởng Nghiên cứu khoa học sinh viên - Euréka.

Đại hội Đoàn TNCS Hồ Chí Minh thành phố Hồ Chí Minh lần VIII (2007 - 2012) đề ra mục tiêu công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi giai đoạn mới: “Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh thành phố Hồ Chí Minh phấn đấu luôn là người bạn thân thiết của thanh niên, người phụ trách thân yêu của thiếu niên, nhi đồng, là đội ngũ dự bị tin cậy của Đảng bộ thành phố. Tập trung xây dựng đạo đức và lối sống đẹp, nâng cao ý thức công dân trong thanh thiếu niên; định hướng và bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên; phát huy tinh thần xung kích tình nguyện của thanh niên trên tất cả các lĩnh vực, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; đồng hành với thanh niên trên con đường mưu sinh lập nghiệp; đoàn kết, tập hợp rộng rãi các tầng lớp thanh thiếu nhi, xây dựng Đoàn vững mạnh, tích cực tham gia xây dựng Đảng và xây dựng chính quyền; góp phần hoàn thành mục tiêu xây dựng thành phố Hồ Chí Minh - thành phố xã hội chủ nghĩa, văn minh, hiện đại, nghĩa tình”.

***

Trong suốt 80 năm qua, cùng với sự phát triển của đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và các thế hệ thanh niên Việt Nam đã nối tiếp nhau viết nên những truyền thống vẻ vang của các thế hệ đi trước, đó là truyền thống yêu nước nồng nàn, trung thành tuyệt đối với Đảng, gắn bó chặt chẽ với lợi ích dân tộc, với nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; truyền thống xung kích cách mạng, xung phong tình nguyện, sẵn sàng đón nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao; truyền thống hiếu học, cần cù, sáng tạo; truyền thống đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ lẫn nhau. Nối tiếp truyền thống, tuổi trẻ Việt Nam hôm nay vững bước dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng, với hoài bão cách mạng đang ngày đêm phấn đấu, đem sức trẻ, nhiệt tình ra sức cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

80 năm qua, suốt chặng đường rèn luyện, phấn đấu và trưởng thành của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đoàn TNCS thành phố có những đóng góp không ngừng. Trong đấu tranh giành độc lập, tuổi trẻ thành phố xung kích đối mặt trực diện với kẻ thù. Từ phong trào của thanh niên đã liên tục tiến công vào kẻ thù với những cuộc xuống đường biểu tình đòi dân sinh dân chủ, phản đối leo thang chiến tranh; phong trào đốt xe tăng Mỹ, “Hát cho đồng bào tôi nghe” đến phong trào khắc phục hậu quả chiến tranh sau ngày thành phố giải phóng.

Trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tuổi trẻ thành phố không ngừng sáng tạo, đề ra nhiều phong trào có ý nghĩa thực tiễn cao, được đúc kết và nhân rộng trong cả nước. Từ phong trào rèn tay nghề, thi thợ giỏi những năm 1980 đến phong trào thanh niên mưu sinh lập nghiệp những năm 1990. Mỗi giai đoạn, thanh niên thành phố đều ghi dấu ấn năng động, sáng tạo trong việc định hình và phát triển các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ. Đặc biệt, từ năm 1994, với sự ra đời của chiến dịch Ánh sáng văn hóa hè, phong trào thanh niên tình nguyện đã liên tục phát triển, trở thành chiến dịch tình nguyện mùa hè xanh, rồi mở rộng ra các phong trào tình nguyện Kỳ nghỉ hồng, Hành quân xanh, Hoa phượng đỏ, Tiếp sức mùa thi. Có thể nói, phong trào tình nguyện đã làm nên diện mạo của thanh niên trong thời kỳ mới, là sự tiếp nối và phát huy sáng tạo lịch sử, truyền thống của Đoàn trong 80 năm qua.

Kỷ niệm 80 năm Ngày Thành lập Đoàn là một dịp quan trọng để mỗi tổ chức cơ sở Đoàn, đoàn viên, thanh niên ôn lại truyền thống vẻ vang của Đoàn, đồng thời tự mình nâng cao nhận thức và hành động, góp sức xây dựng Đoàn vững mạnh. Được tiếp lửa từ truyền thống, mỗi đoàn viên, thanh niên hôm nay cần ý thức phải trang bị hành trang truyền thống, tri thức, tinh thần tình nguyện và lối sống đẹp, học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức của Bác Hồ - người sáng lập và rèn luyện tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.

BAN THƯỜNG VỤ THÀNH ĐOÀN